Mantar, bir deri problemi olmak üzere tüm memeliler arasında köpeklerde de çok sık görülebilen bulaşıcı hastalık türlerinden birisidir. Yaygın ve benzer belirtiler ile birlikte tüm canlılarda olduğu gibi köpeklerde mantar probleminde de belirtiler ilerleme göstermeden tedavi başlatılması ve mantara karşı her zaman önlem alınması gerekir. Mantar ile mücadele yavruluk döneminden itibaren başlar ve süreklilik oluşturacak şekilde önlemler alınarak koruma sağlanır.
Mantar hastalığı, mantar isimli mikroorganizmaların oluşturduğu bir enfeksiyon problemidir. Enfeksiyon cilt üzerinde oluşur ve enfeksiyonu oluşturacak mantar mikroorganizmaları toprak ya da hava ortamında yer alabilirler. Bu mikroskobik boyuttaki organizmalar değişen mantar türleri ile aynı etkiyi ortaya koyabilir ve bazen deri bozulmalarında farklılıklar da görülebilir. Bilindiği üzere köpeklerde cilt enfeksiyonları genellikle bakteriler ya da virüsler kaynaklı şekilde oluşsa da mantarlar nedeni ile de özellikle nemli ciltlerde ve mevsimlerde enfeksiyonlar daha sık görülebilir.
Köpeklerde mantar probleminde hastalık herhangi bir evcil dostumuzda görüldüğünde hızlı bir şekilde vücuda yayılabilir ve tedavi erken başlamadığında ilerleyen daha ağır enfeksiyonlara ve cilt hasarlarına yol açabilir. Üstelik köpekler arasında çok hızlı bir şekilde bulaşma ihtimali yer alırken, her yaştaki köpekte de mantarlar nedeni ile enfeksiyon oluşabilmektedir. Özellikle yavruluk döneminde bağışıklık sistemi zayıf konumdayken ya da hastalık süreçlerinde bağışıklık sisteminin zayıfladığı zamanlarda veya derilerdeki yaralar gibi bölgelerde mantar daha hızlı görülebilir.
Köpeklerde Mantar Nasıl Bulaşır?
Vücutta sistemik ya da bölgesel bir şekilde görülebilecek köpeklerde mantar örneğin sistemik enfeksiyonlarda vücut sistemlerini yani bağışıklık sistemini ya da dolaşım sistemini etkileyebilmektedir. Bölgesel olarak ifade edilen mantar enfeksiyonlarında ise özellikle kulak mantarı, deri mantarı ya da tırnak mantarı gibi türler ile karşılaşılırken, bu mantar enfeksiyonlarının tümünde değişen mantar türleri nedeni ile rahatsızlıklar oluşur.
Köpekler arasında çok sık bir şekilde bilinen enfeksiyon oluşturan mantar türlerinden birisi Microsporum canis olarak adlandırılır. Bu mantar türü sadece köpeklerde değil kedi ve insanlarda da enfeksiyon oluşturabilirken, köpeklerde kızarıklık ile birlikte kaşınma ve tüy dökülmesi ortaya çıkabilir. Candida albicans isimli mantar türü ise kulak ve tırnak gibi bölgelerde benzer etkiler ile enfeksiyon oluşturabilir.
Trichophton mentagrophytes olarak bilinen mantar türü genellikle dermatotif yani deri tırnak ve kıl yüzeylerinde görülen küf mantarlarından birisidir. Ayrıca Malassezia pachydermatis mantar türü ise genellikle bacaklar, koltuk altları ya da kulak arkası gibi ter dolayısı ile nemin arttığı bölgelerde kokulu enfeksiyonlar ortaya çıkarabilir. Bu mantar türlerinin bulaşma kaynakları arasında ise mantar taşıyan köpekler, mantar sporlarının bulunduğu doğal ortamlar, bulaşma oluşmuş eşyalar, toprak, kediler ve hava yer alabilir.
Köpeklerde Mantar Belirtileri
Mantar hastalığı ile birlikte ortaya çıkan belirtiler değişen mantar çeşitlerine ve vücuttaki mantar enfeksiyonu görülen bölgenin farklı olmasına rağmen birbirine benzer bir yapıya sahiptir. Elbette her mantar türünde mantarın enfeksiyon oluşturduğu bölgeye göre bazen koku bazen yaralar gibi etkiler oluşabilse de genel anlamda köpeklerde mantar için aşağıdaki belirtiler ifade edilebilir.
- Deri üzerinde bakteriler ile birleşme sonucu oluşan enfeksiyonlar
- Tırnaklarda çatlama ve kuruma ile birlikte kırılma görülmesi
- Mantar enfeksiyonu oluşan bölgelerde tüylerin dökülmeye başlaması
- Mantar bulunan bölgelerde derinin kabuklanması
- Mantarın türüne ve oluşturduğu enfeksiyonun boyutuna göre burunda kanlı akıntı ve burun delikleri çevresinde yaralar
- Aşırı derecede halsizlik ve sürekli hapşırma
- Vücudu yalama isteği
- Vücuttan gelen enfeksiyon kokuları
- Deri üzerinde gözle görülür kızarma ve yaralar
Köpeklerde Mantar Tedavisi
Mantar belirtilen semptomlar sonrasında rahatlıkla gözle görülebilecek bir hastalık ortaya koyarken, hızlı bir şekilde veteriner başvurusu gerçekleştirmek ve profesyonel destek almak gerekir. Çünkü ilaçlar ve genel tedavi ile birlikte mantar vücuttan hızlı şekilde uzaklaştırılmaz ise yayılmaya ve vücudun farklı bölgelerine bulaşmaya hatta sistemik bir hale gelmeye devam edebilir. Yine mantar nedeni ile vücuttaki diğer virüs ve bakteriler de daha etkin hale gelirken, birçok farklı hastalık görülmeye başlanabilir.
Veteriner kliniğimizde köpeklerde mantar için teşhis aşamasında öncelikle fiziki bir muayene yapılırken, klinik değerlendirme ardından tüylerin ve deri bölgelerinin detaylı şekilde muayene edilmesi gerekebilir. Enfeksiyon ya da belirti bulunan bölgeler incelenerek mantar enfeksiyonu teşhisi sağlanması için parça alınması, mikroskopta inceleme ve kan tahlilleri gibi birçok yöntem kullanılır. Mantar kültürü vasıtasıyla yapılan testler sonucunda mantarın türü ve oluşan enfeksiyonun düzeyi tespit edilir. Ağır vakalarda, geç kalınmış tedavilerde ve ilerleyen enfeksiyonlarda biyopsi gibi yöntemler de kullanılabilir.
Köpeklerde mantar oluştuğu andan itibaren enfeksiyon riski her zaman yüksektir ve enfeksiyonun hem türü hem de şiddetine bağlı olarak tüm teşhisler ortaya koyulduktan sonra genellikle ilaç tedavileri uygulanır. İlaçlar mutlak bir şekilde veteriner hekimlerimiz tarafından reçete edilirken, aralarında antifungal niteliğe sahip oral ya da topikal ilaçlar yer alabilir. Bu ilaçların düzenli bir şekilde reçete ve yöntemlere uyumlu olarak kullanılması ve aynı zamanda yine verilen özel şampuanlar ya da losyonlar ile banyo yani hijyen uygulamaları sağlanması gerekir.
Mantar bulaşan bir köpeğin yaşadığı ortamda mantar sporları bu varlığını sürdürebileceği için yeni enfeksiyonlar oluşmaması ya da diğer canlılara bulaşma görülmemesi için mutlaka iyi bir hijyen ve ortam temizliği gerekir. Eğer evinizde farklı bir köpek ya da kediler yaşıyorsa, bir süre ayrı bir ortamda evcil dostunuzun tedavisini sürdürerek hijyen sağlamanız gerekir. Mantar tedavisi boyunca özellikle veteriner hekimlerin önerdiği diyetleri uygulayarak bağışıklığı güçlendirmek ve bünyeyi güçlü tutmak da önemlidir.
Mantar problemlerinde tedavi genellikle diğer parazitlere ve enfeksiyonlara göre uzun süreli bir yapıya yayılır. Hatta bazı enfeksiyonlar özellikle tırnak ve deride ciddi problemler oluşturmuş ise cerrahi yöntem ile mantar temizliği yapılması gerekebilir. Uygulanacak tedavi yöntemlerinin birebir takip edilmesi, veteriner kontrollerinin aksatılmaması ve reçete edilmiş ilaçların eksiksiz şekilde düzenli kullanılması gerçekten önemlidir.
Günümüzde köpeklerde mantar ile bilinen bazı mantar türleri insanlara da bulaşma gösterebileceği için mutlaka veteriner kontrolü ile mantarın türünün belirlenmesi ve eğer böyle bir risk bulunuyorsa köpek sahiplerinin de tıbbi destek alması önemlidir. Tüm ayrıntılar ile birlikte detaylı tedavi mantara karşı köpeklerde koruma ve doğru iyileşme süreci için köpeklerde mantar konusunda GomVet Veteriner Kliniği’mize her zaman güvenebilirsiniz.
