Memeli canlılarda ve insanlarda görülen regl yani adet dönemi köpeklerde de görülebilen bir dönemdir. Çünkü üremenin sürdürülebilir hale gelmesi ve hamileliğin gerçekleşmesi için insanlarda olduğu gibi dişi köpeklerde de her ay rahim kendini hazırlar. Bu süreç regl yani adet döngüsü olarak adlandırılırken, eğer hamilelik oluşmaz ise kan ile birlikte yumuşak doku vücuttan atılarak vücut kendini yeniler.
Köpeklerde regl dönemi ortalama 28 gün gibi bir süre alırken, sürecin çok büyük bir kısmı insanlar ve diğer memeli canlılar ile birbirine benzer bir yapıya sahiptir. Bir köpeğin dişi cinsiyette ilk defa bu adet döngüsünü yaşaması için yetişkinliğe adım atmış olması gerekir. Bu durumda ortaya çıkan süreç belirli kademeler ile ilerlerken, dişi köpeklerdeki regl döngüsü insanlara ya da diğer memelilere göre farklı aşama süreleri ve değişimleri ile devam eder.
Köpekler Regl Olur Mu?
Köpeklerde memeli canlılar olarak üreme açısından hamilelik sürecini tamamlar ve doğum gerçekleştirerek yeni yavrulara sahip olurlar. Erkek köpek ile dişi köpeğin birleşmesi sonucu erkek köpek spermleri dişi köpeğin yumurtasını dölleyerek embriyo ve sonrasında fetüs ile birlikte bebek oluşumunu sağlar. Bu hamilelik sürecinin başlaması için belirli periyotlar ile dişi köpeklerde adet döngüsü gerçekleşir. Yani içeriğin temel sorusu olan köpekler regl olur mu sorusu için köpeklerin metabolizmasına ve anatomisine uygun bir şekilde bu sürecin gerçekleştiği ifade edilebilir.
İnsanlarda bilindiği üzere regl dönemi adet döngüsü olarak ifade edilirken, dişi köpeklerde bu süreç farklı bir şekilde ilerler ve köpeklerdeki adet döngüsü sürecine östrus döngüsü ismi verilir. Döngünün başladığı andan itibaren davranışta ve fiziki anlamda değişiklikler görülürken, bir dişi köpek sahibi bu süreci rahatlıkla anlayabilir. Ayrıca süreç aşamalara ayrılırken, her aşama da kendi içerisinde farklı bir şekilde ilerleyiş gösterir.
Köpeklerde Regl Nasıl Gerçekleşir?
İnsanlarda bilindiği üzere adet döngüsü yani menstrüasyon döngüsü olarak adlandırılan süreç köpeklerde ise östrus döngüsü şeklinde adlandırılır. Süreç kendi içerisinde 4 farklı merhaleye ayrılırken, her merhale farklı bir uzunluğa sahiptir. Alt başlıklar halinde ise bu aşamalar aşağıdaki şekilde incelenebilir.
- Proöstrus
Proöstrus olarak adlandırılan ilk evre gözle anlaşılabilecek belirtilerin bulunmadığı ve özellikle kısırlaştırılmamış diş köpeklerde kızgınlık dönemi olarak bilinen süreci ifade eder. Yaklaşık 7-9 gün aralığında devam eden bu süreçte bazı dişi köpeklerin genel sağlık durumu, yaşı ya da cinsine göre 27 güne kadar devam eden bir evre ile karşılaşılabilir. Bu dönemde sadece erkek köpeklerin fark edebildiği bir değişim ile birlikte dişi köpekler erkek köpekleri kendilerine çekmeye başlarlar.
Erkek köpekler dişi köpeklere yaklaşmaya çalışsa da bu evrede erkek köpekler kabul edilmez ve dişi köpek saldırgan bir tavır sergiler. Çünkü östrojen çok yüksek bir seviyede görülürken; foliküler gelişimi oluşur, volvo kabarır ve kanlı bir akıntı oluşur. İştahın artışı ile birlikte kişilik değişmeye başlar ve sinirli bir yapı ile birlikte erkek köpek ile çiftleşmeye hazır olduğunu gösterecek şekilde hormon ve feramon salgısı gerçekleşir. Aşamanın sonunda dişi köpekte idrar çıkışı artış gösterirken, vajinal biyokimyada değişen birçok hücre tipi yer alır.
- Östrus
Adet döneminin en önemli aşaması olarak bu aşamada dişi köpekler artık erkek köpekler ile çiftleşmeyi kabul ederken, yine takriben 9 günde bazen 24 güne kadar uzayabilen bir evre görülür. Evcil dostunuz üremeye hazır hale gelirken, vulvada bir yumuşama ve genişleme oluşur, akıntılar azalarak daha düşük östrojen ve daha yüksek progesteron görülür. Fiziksel anlamda çoğu zaman ön patilerine doğru eğilerek kuyruklarını havaya kaldırıp erkekleri kendilerine çekmeye çalışırken, epitel hücreler vajinal biyokimyada görülmeye başlanır. Ayrıca türlerine bağlı olarak köpeklerde ortalama her yıl 2 defa bu dönem görülebilir. Ancak küçük ırklarda 4 ayda bir veya dev ırklarda bazen 2 yılda bir görülme ihtimali de bulunmaktadır.
- Diöstrus
Takip eden bu aşamada artık dişi köpek erkek köpeklere ilgisini yitirmeye başlarken, 2 ay kadar süren süreçte östrojen seviyesi çok düşük bir hale gelir ve ilk 4 haftada progesteron seviyesi en üst noktaya ulaşır. Ardından giderek düşüş gösterirken, hamilelik olsa da oluşmasa da progesteron seviyesi artış oluşturacaktır. Genellikle de köpeklerde hamilelik oluşmaz ise artan hormon nedeni ile yabancı gebelik ortaya çıkarken, iştah artışı ve kilo artışı ile birlikte vajinal sitolojide bazal hücrenin yenilenmesi ve kırmızı kan hücrelerinin düşüşü görülür.
- Anestrüs
Bir sonraki adet döngüsü başlayana kadar anestrüs adı verilen bu merhale ortaya çıkar ve yaklaşık 5 ay gibi bir süre devam edebilir. Vulva boyutları normale dönmeye başlarken, artık vajinal akıntı görülmez ve rahim bir sonraki gebelik hazırlığına kadar kendini yenilemeye devam ederek sitolojide de bazalt hücreleri bulundurmaya başlar.
Kısırlaştırılmış Köpekler Regl Olur Mu?
Köpeklerde döngü yani adet görme zamanı ifade edildiği şekilde genellikle yılda 2 defa ortaya çıkarken, ırk ve cinslere göre bu süre artış veya düşüş gösterebilir. İlk döngünün görülmesi ise küçük köpek ırklarında 4 aylık dönemden itibaren, büyük yani dev köpek ırklarında ise bazen 18 aydan itibaren oluşabilir. Genellikle de ilk defa 6. ayda kızgınlık ve adet döngüsü başlarken, ilerleyen yaşta daha uzun aralıklar ile görülmesi mümkündür.
Bilindiği üzere de köpeklerde 4 ile 6 aylık dönemden itibaren ilk kızgınlık dönemi görüldüğünde artık kısırlaştırma uygulanabilir. Kısırlaştırma sonrasında ise rahim ve yumurtalıkları alınan köpeklerde doğurganlık imkanı ortadan kaldırılmış olur. Bu neden ile tam olarak başarılı bir kısırlaştırma sağlanmışsa, artık dişi köpeklerde regl dönemi görülmesi mümkün olmayacaktır.
Bazı dişi köpek kısırlaştırma operasyonlarında yumurtalıklar tamamı ile alınmamış olacağı için ilerleyen dönemlerde dişi köpeklerde yine kızgınlık dönemi ile karşılaşılabilir. Rahim ve yumurtalıklar olmasa da vajinal süreçte birleşme imkanı yer alabilir. Fakat gebelik imkanı bulunmayacağı için kısmi bir adet döngüsü ile karşılaşılabilir. Köpeklerde regl konusunda en geniş çerçevede eksiksiz bilginin elde edilebilmesi ve doğru takibin yapılabilmesi gibi her konuda GomVet Veteriner Kliniği’miz üzerinden bilgi talep edilebilir.
