Papağanlar, muhabbet kuşları, Cennet papağanları veya kanarya gibi evcil hayvanlar arasında bulunan kafes kuşları estetik görüntüleri ile büyüleyen varlıklardır. Evlerinize görsel bir şölen ve neşe katan bu evcil dostlarımızda cilt ve tüy bozulmasına neden olabilen kuşlarda deri hastalıkları ise her zaman moral bozucu bir durum oluşturabilir.
Kuşların cildi üzerinde kaplanan tüyleri, rengarenk yapıları ve sağlıklı görüntüleri ile estetik canlılar olmasını sağlamaktadır. Elbette yılın belirli dönemlerinde tüylerini dökerek yenilemeleri ve kendi tüylerini kısmen temizlemeleri normaldir. Ancak bazı koşullarda yanlış beslenme, parazitler veya mantar gibi faktörler kuşlarda deri hastalıkları oluşturabilmektedir. Bu hastalıklar birbirinden farklı çeşitlere ayrılırken, belirtileri bazen benzer bazen farklı ve tedavileri de genellikle benzer bir yapıya sahiptir.
Kuşlarda Deri Hastalıkları Nelerdir?
Başlıklar şeklinde bahsetmek gerekirse, kuşlarda deri hastalıkları olarak ifade edilebilecek hastalık çeşitleri aşağıdaki listede sayılabilir.
- Fungal dermatitis
- Tüy yolma
- İç veya dış parazitler
- Virüs kaynaklı deri hastalıkları
- Bakteri kaynaklı deri hastalıkları
- Ülseratif pododermatitis
Görüldüğü üzere listede yer alan deri hastalıkları genellikle dış bir faktör nedeni ile ortaya çıkarken, bu faktör vücutta tüy bozulması veya cilt bozulmasına neden olarak değişen belirtiler ile hastalıkların görülmesine yol açmaktadır. Hastalıklar faktörlerine bağlı olarak da bazen değişen isimlere sahip olsa da ayrı ayrı açıklamaları üzerinden de devam edilebilir.
Evcil kuşlarda yaygın bir şekilde görülebilen hastalıklar arasında bulunan kuşlarda deri hastalıkları listede sayılanlar dahilinde bulunabileceği gibi bazen de vücuttaki bir hastalığın belirtisi olarak ciltte problemler veya tüy dökülmeleri gibi sorunlar yaşanabilir. Vücudun tamamını ilgilendiren bazı rahatsızlıklar bu tip belirtiler ortaya koyabildiği gibi bazen de kuşlarınızda stres gibi kaynaklar nedeni ile cilt ve tüy problemleri görülebilir.
Örnek olarak listede yer alan tüy yolma problemi kuşlarda bir yıkıcı davranış olarak ortaya çıkar. Bazen dökülen tüylerin çok hafif bir şekilde yeniden çıkması, bazen aşırı tüyden dolayı vücudun kendi kendine tüy dökmesi gibi farklı nedenler ya da altta bulunan tıbbi nedenler ile bu problem yaşanabilir. Çünkü arkadaki sistematik sorunlar veya bazen yetersiz beslenme ve bazen de cilt enfeksiyonları neden oluşturabilir. Ayrıca kuşunuzun cinsel problemleri olması ve can sıkıntısı yaşaması gibi psikolojik nedenler tüy yolma davranışı göstermesine neden olabilir.
Kuşlarda en çok görülen cilt hastalıkları arasında da enfeksiyonlar yer alır. Keza enfeksiyonlar bazen virüs kaynaklı bazen bakteri kaynaklı bazen de parazit kaynaklı ortaya çıkabilmektedir. Örnek olarak mikroorganizmalar kaynaklı bir şekilde görülebilecek cilt enfeksiyonlarında Bacillus veya Stafilokok türü bakteriler nedeni ile genellikle papağanlarda hastalık yaşanabilir. Hatta pododermatitis problemi de yine Strafilokok bakterileri nedeni ile birçok değişen kuş türünde görülebilirken, ayak tırnağı bölgelerinde enfeksiyon oluşabilir.
Bakteriyel enfeksiyonlar kadar mantar enfeksiyonları da kuşlarda deri hastalıkları sebebi oluşturabilirken, örnek olarak saçkıran çok sık görülen bir problemdir. Kuşların yüz bölgelerinde de Cryptococcus türü mantarlar enfeksiyon oluştururken, bazı kafes kuşlarında da Malassezia mayası gibi mantarlar cilt iltihapları sebebi olabilmektedir. Genellikle mantar kaynaklı enfeksiyonlarda antifungal ilaçlar ve bakteri kaynaklı enfeksiyonlarda ise antibiyotikler kullanılarak tedavi sağlanır.
Bazı deri hastalıkları ise parazitler nedeni ile ortaya çıkarken, örneğin bacaklarda yer alan akarlar muhabbet kuşlarında çok sık görülebilir. Bazen kanarya ve ispinoz gibi kuşlarda da bu tip parazitler görülebilirken, benzer şekilde tüy akarları nedeni ile de nadiren evcil kuşlarda cilt problemleri ortaya çıkabilir. Kuşlarda aşırı huzursuzluğa ve kansızlığa neden olan bu akarlar genellikle sprey ve toz ilaçlar ile tedavi edilebilen problemlerdir.
Kuşlarda Deri Hastalıkları Belirtileri
İfade edilen birçok değişen hastalık türünde genellikle kuşlarda benzer bir şekilde semptomlar ile karşılaşılır. Günümüzde bilinen ve tedavisi yer alan kuşlarda deri hastalıkları için karşılaşabileceğiniz genel belirtiler ise aşağıdaki gibi sayılabilir:
- Enfeksiyon gibi problemlerde iltihap bölgesinde şişkinlik ve kızarıklık
- Kuşunuzun cildinde aşırı kaşıntı
- Deri hastalıkları ile birlikte tüy dökülmesi
- Tüysüz deri bölgelerinde tahriş ve kanama
- Gaga veya bacak ile tırnak bölgelerinde yaralar
Kuşlarda cilt hastalıkları sonrasında ortaya çıkan bu belirtilerde ana faktörün belirlenmesi için bir veteriner muayenesi gerçekleştirilmesi önemlidir. Çünkü veteriner muayenesi ile birlikte bir enfeksiyon bulunup bulunmadığı, parazitlerin var olup olmadığı ya da kuşunuzun bir iç hastalık nedeni ile bu belirtileri gösterip göstermediği teşhis edilebilir. Zira teşhis sonrasında da problemin kaynağına ve türüne bağlı olarak tedavi programı başlatılır.
Kuşlarda Deri Hastalıkları Tedavisi
Kuşlar birçok evcil hayvana göre daha hassas ve küçücük yapıları ile kibar canlılar olarak evlerimizde yer alır. Birçok farklı faktöre karşı korunması için temiz bir ortamda yaşamalarının sağlanması, sağlıklı beslenmeleri ve hem sevgi hem de ilgi görmeleri gerekir. Çünkü aksi takdirde genellikle stres ve hijyen eksikliğinden dolayı bulaşabilen faktörler kuşlarda deri hastalıkları oluşturabilmektedir. Sonrasında ise bazen uzun ve zorlu bir tedavi süreci ile karşılaşılabilir.
Diğer bir noktada ise kuşlarda görülen cilt problemlerine kaynak oluşturan mantar, virüs ya da bakteriler insanlara da bulaşabilir veya insanlarda aynı faktörler yer alırken kuşlara bulaşma görülebilir. Özellikle evde insanlarda, çocuklarınız veya diğer evcil hayvanlarınızda bir enfeksiyon bulunuyorsa, hijyen ve izolasyona dikkat ederek kuşların etkilenmemesini sağlamanız gerekir. Kuşunuzun her mevsim temiz bir kafese sahip olması, vücudunun temiz tutulması ve ıslanmaması üzerinde durarak sağlığına özen göstermek önemlidir.
Her ne kadar önlemler alarak kuşunuza sağlıklı bir yaşam ortamı oluştursanız dahi kuşlarda deri hastalıkları ile karşılaşma ihtimali de her zaman vardır. Bakteri, virüs veya mantar kaynaklı cilt enfeksiyonlarının tümünde de iyi bir muayene sonrasında tedavi için merhemler, antibiyotik spreyler, oral ilaçlar ya da mama içerisine katılabilecek ilaçlar veteriner hekimlerimiz tarafından reçete edilebilir. Daha önce bahsedilen tüm belirtiler ile birlikte kuşlarda deri hastalıkları endişesi bulunduğu an GomVet Veteriner Kliniğimize başvurarak profesyonel bir destek talep edebilirsiniz.
Bilgi Notu → İçeriğin hazırlanmasında GomVet Veteriner Hekimleri katkı sunmuştur. Blog sayfasında yer alan içerikler bilgilendirme amaçlı olarak yayın tarihindeki bilimsel veriler ışığında hazırlanmıştır. Evcil dostunuzun sağlığına ilişkin sorularınız, teşhis ve tedavi işlemleriniz için mutlaka bir veteriner hekime başvurunuz.
