Muhabbet Kuşlarında Kuruma Hastalığı Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Muhabbet kuşları; renkli, cıvıl cıvıl sesli ve neşeli evcil dostlarımız olarak evlerimize renk katan en keyifli egzotik hayvanlar arasında yer alırlar. Muhabbet kuşlarında en korkutucu hastalıklardan biri ise kuruma hastalığıdır. Muhabbet kuşlarında kuruma hastalığı, birçok kişi için büyük bir problem olarak algılanmaktadır. Muhabbet kuşları ile benzer bir şekilde sultan papağanı veya diğer papağanlar gibi birçok kuş türünde de bu rahatsızlık görülebilmektedir.

Muhabbet kuşlarında kuruma hastalığı bazı egzotik kuşlarda akut bir şekilde görülürken, bazılarında ise kronik bir yapı ile ortaya çıkabilmektedir. Birçok yaygın belirtisi bulunan bu hastalıkta örnek olarak iştah bozulması yaşanırken, başlı başına bir hastalık süreci ile karşılaşılır ve bazen de başka hastalıkların ortaya çıkardığı bir sonuç olarak da görülmesi de mümkündür.

Kuruma hastalığı ana faktörlerinden birisi megabakteri şeklinde adlandırılan ve çok eskiden bu yana bilinen bir kuş zararlısıdır. Günümüzde ise yapılan incelemeler bu parazitin bir bakteri değil bir mantar olduğunu ortaya koyarken, ismi Macrorhabdus ornithogaster şeklinde ifade edilmektedir. Bu geniş çubuk tipindeki zararlılar kuşlarda gastrointestinal sistem içerisine yerleşirler. Bazen seviyeleri düşük olduğunda pek belirti ortaya çıkmamak ile birlikte bağışıklık sistemi zayıflar ise ya da bir hastalık bağışıklığı düşürürse, mantar kontrol edilemeyecek şekilde çoğalır ve belirtiler ortaya çıkarır.

Muhabbet kuşlarında genellikle 2 ile 3 yaşlarında yetişkinliğe ulaşıldıktan sonra muhabbet kuşlarında kuruma hastalığı problemi ile karşılaşılabilir. Çoğunlukla erkek ya da dişi fark etmeksizin aynı düzeyde görülür. Eğer iyi bir bakım yoksa ve stres yaşanıyorsa, genetik faktörlerde eklendiğinde risk çok daha yüksektir. Zor ve uzun bir tedavisi bulunan bu hastalıkta hastalığın nasıl anlaşılabileceği, belirtileri ve tedavinin nasıl yürütüleceği konusunda günümüzde veterinerlikte profesyonel adımlar atılmaktadır.

Muhabbet Kuşlarında Kuruma Hastalığı Belirtileri

Mantar nedenine bağlı olarak muhabbet kuşunda kuruma hastalığı ortaya çıkmışsa, bu hastalık bağışıklığı zayıf olan kuşlarda, mantar probleminin büyümesiyle semptomlar daha net görülür. Kuruma probleminde cilt üzerinde yaralar ve çatlaklar oluşmaya başlarken, özellikle enfeksiyonların oluşması için de riskli alanlar ortaya çıkar. Sıklıkla kaşınma ve artan stres ile birlikte yaşam kalitesi düşerek kısalabilir. Kuruma belirtilere göre iç kuruma ve dış kuruma olarak da oluşabilir. Ancak ortak belirtilerden ise aşağıdaki şekilde bahsetmek mümkün olacaktır.

• İlk evrede hapşırma ve burun akıntıları
• Yine ilk dönemlerde iştahın azalması ve enerji düşüklüğü
• İlerleyen evrede solunum sıkıntıları, göz akıntıları, gözde kızarıklık, kilo kaybı ve aşırı hareketsizlik
• Son evrede iştahın tamamen kaybolması ve yemek yemede ret
• Kilonun tamamen azalmaya başlaması
• Dışkının ishale dönüşmesi
• Vücutta tüy dökülmeleri ve cildin matlaşması
• Aşırı halsizlik ile birlikte sürekli uyku belirtileri

Hastalık iç kuruma durumundayken iç organlar etkilenir ve genellikle sindirim sistemi hasar alırken, birçok bakteri ya da virüs enfeksiyonlar oluşturabilir. Dış kuruma aşamasında ise cilt problemleri ortaya çıkarken; ciltte kuruma, tüy dökülmesi, pullanma, enfeksiyonlar ve matlık görülür.

Muhabbet Kuşu Kuruma Hastalığı Nasıl Anlaşılır?

Sayılan muhabbet kuşu kuruma hastalığı belirtileri kuşlarda birçok farklı hastalık ile birlikte görülebilecek ortak semptomlar anlamını da oluşturabilmektedir. Zira bu çerçevede kuruma hastalığının teşhisini gerçekleştirmek özellikle hayvan sahipleri tarafından gayet zor olacaktır. Hatta belirtiler çok geç fark edildiğinde teşhis daha zor bir hale gelirken, belirtiler ile ilk karşılaşıldığında beklenmeden veteriner desteği almak gerekir.

Kuruma hastalığı muhabbet kuşu problemi için teşhis gerçekleştirilmesi açısından veteriner kontrolünde ağız ve dışkı salgı örnekleri alınır ve kültür yapılması gerekebilir. Eğer erken evrede bu işlemler yapılırsa, hastalık ilerlemeden sonuç elde etmek mümkündür. Kimi muhabbet kuşu severler, hastalık sürecinde karında yaşanan şişlik, karın içinde bağırsakların görünmesi ve dil renginin beyazlaşması gibi belirtilerden de bahsetmektedir. Özellikle bu tip dış görsel belirtiler takip edilerek de hastalık riskine karşı erken dönemde veteriner başvurusu gerçekleştirilebilir.

Muhabbet Kuşu Kuruma Hastalığı Tedavisi

Hastalığın farklı bir kuşa bulaşmasında ana faktörler arasında enfeksiyon kapmış bir kuşun dışkısının sağlıklı bir kuşa temas etmesi de bulunabilmektedir. Bu noktada özellikle salma kafeslerde ve aynı kafes içerisinde yaşayan muhabbet kuşlarında birbirlerine mantar bulaştırma riski her zaman yer almaktadır. Eğer bu tür bir risk faktörü yer alıyor ve belirtiler hastalığı işaret ediyorsa, ilk teşhis açısından direkt olarak veteriner kliniğine başvurulması gerekir.

Özellikle belirtiler ile birlikte dışkı örnekleri alınarak inceleme yapılırken, bazen radyoloji incelemeleri bazen de mikroskop altında mantar örneklerinin incelenmesi sağlanır. Teşhis elde edildikten sonra da muhabbet kuşlarında kuruma hastalığı için her kuşun genel sağlık durumu ve fizyolojisine bağlı bir tedavi programı oluşturulur. Klinik belirtiler, görülen tepkiler, kuşun cinsi, ırkı, yaşı ve hastalığın seviyesine bağlı olarak genel anlamda ilaçlardan yararlanılacak şekilde reçeteli ilaçlar ile tedavi başlatılır.

Kuruma hastalığı tedavisi için antibiyotikler bakterilerin oluşturduğu enfeksiyonun vücuttan giderilmesini sağlarken, aynı zamanda mantarı önleyecek birçok farklı ilacın kullanılması gerekliliği de yer alır. Antifungal niteliğe sahip olan bu ilaçlar, örnek olarak sindirim sisteminin iyileşmesini sağlarken; aynı zamanda destekleyecek besinler tavsiye edilir ve kuşlar bu süreçte diğer kuşlardan ve kafeslerden ayrılarak izole bir şekilde tedavi edilir.

Bulaşması kolay ve ancak tedavisi zor bir hastalık olduğu için muhabbet kuşlarında kuruma hastalığı karşısında asıl önemli nokta hastalığa karşı önlem almaktır. Hastalık açısından bir aşı imkanı yer almamak ile birlikte özellikle birden fazla kuşun yaşadığı kafeslerde ve alanlarda hastalık belirtileri görülen kuşların en az 1 ay karantina altında tutularak uzaklaştırılması büyük fayda sağlar. Ayrıca bağışıklık sistemini düşürecek etkilerin göz önünde tutularak, hijyeni ve iyi beslenmeye dikkat edilmesi gerekebilir.

Kuruma hastalığı sürecinde hijyene dikkat edilirken; vitamin takviyeleri yapılması, kafes altının sürekli değiştirilmesi, içme suyuna asidik etkiler oluşturan meyve suları veya sirke katılması, probiyotik mama kullanılması gibi noktalardan yararlanır. Doğal bir tedavi bulunmamak ile birlikte veteriner destekli muhabbet kuşlarında kuruma hastalığı tedavisi için yine GomVet Veteriner Kliniği’miz üzerinden hizmet alınabilir.